Απόσπασμα από το βιβλίο "Η Θράκη στο μεταίχμιο" - Αναφορά στον διωγμό των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης τον Σεπτέμβριο του 1955 ("Σεπτεμβριανά").
"Καθώς η τριμερής διάσκεψη (Ελλάδα-Αγγλία-Τουρκία) για
το Κυπριακό στο Λονδίνο έβαινε προς ναυάγιο, την 6η Σεπτεμβρίου του
1955 οργανώθηκαν «αυθόρμητα» συλλαλητήρια στην Κωνσταντινούπολη και στη Σμύρνη
υπέρ των τουρκικών θέσεων.
Παράλληλα συνέβη το «απρόοπτο» γεγονός της έκρηξης
δύο ισχυρών βομβών στο σπίτι του Κεμάλ Ατατούρκ και στο τουρκικό Προξενείο στη
Θεσσαλονίκη, είδηση που δημοσιεύτηκε την ίδια μέρα στην İstanbul Ekspres. Το αποτέλεσμα ήταν οι «διαδηλώσεις» να λάβουν τον
χαρακτήρα κύματος τυφλής βίας κατά της ελληνικής ομογένειας. Σύμφωνα με επίσημα
στοιχεία τη νύχτα 6/7 Σεπτεμβρίου 1955 φονεύθηκαν 16 Έλληνες, τραυματίστηκαν
σοβαρά 32 και 200 Ελληνίδες έπεσαν θύματα βιασμού. Όσον αφορά τις υλικές
ζημιές, 1.004 κατοικίες, 4.348 καταστήματα, 27 φαρμακεία, 21 εργοστάσια, 110
ξενοδοχεία και εστιατόρια λεηλατήθηκαν ή καταστράφηκαν. Επίσης εκτεταμένες
καταστροφές υπέστησαν 73 ορθόδοξες εκκλησίες, 2 μονές, 26 ελληνικά σχολεία και
5 αθλητικοί σύλλογοι. Οι «εξοργισμένοι διαδηλωτές» δεν δίστασαν ακόμη και να
προβούν σε συλλήσεις τάφων, ανάμεσα στους οποίους ήταν και εκείνοι των
Οικουμενικών Πατριαρχών στον περίβολο της Μονής του Βαλουκλή. (Βλ. Αλ.
Αλεξανδρής, Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις
1923-1987, σελ. 497-504 και παραπομπή αρ. 10/ σελ. 543.) Στο τηλεγράφημα
που έστειλε ο γενικός πρόξενος της Αγγλίας στην Κωνσταντινούπολη στις 7.9.1955
αναφέρεται: «η κατάσταση στο Βαλουκλή είναι αδύνατον να περιγραφεί. Ανοίχτηκαν
οι τάφοι των πατριαρχών και διασκορπίστηκαν τα οστά τους, αποτεφρώθηκε εντελώς
η εκκλησία και το μοναστήρι. Ήταν εδώ που πέθανε στις φλόγες ένας ηλικιωμένος
μοναχός» (FO R 10110/1). [Από τη σειρά «Τα αρχεία του Φόρεϊν
Όφις, 1955» που δημοσίευσε η Ελευθεροτυπία
(8.1.1986).]"
"Η Θράκη στο μεταίχμιο", σελ. 37, Εκδόσεις Πραγματεία